returnnext
แบบจำลองเศรษฐศาสตร์สิ่งแวดล้อม
 

2. ทรัพยากรที่เป็นทรัพย์สินที่ใช้ร่วมกัน (Common Property Resources)

                 ทฤษฎีตลาดแข่งขันเสรีหรือตลาดแข่งขันสมบูรณ์ตามแนวคิดเศรษฐศาสตร์นีโอคลาสสิค (Neoclassic) นั้น ได้เน้นที่ว่าความไม่มีประสิทธิภาพของการจัดสรรทรัพยากรนั้นมาจากความยุ่งยากในการจัดการของตลาดเสรี หรือความไม่สมบูรณ์ไม่ชัดเจนในระบบกรรมสิทธิ์

                 เนื่องจากในระบบตลาดเสรีหรือตลาดแข่งขันสมบูรณ์นั้น จะสามารถระบุกรรมสิทธิ์ในทรัพย์สินได้อย่างแน่ชัด โดยการระบุกรรมสิทธิในทรัพย์สินอย่างชัดเจนนั้นจะ มีลักษณะเงื่อนไข 4 ประการ คือ

               1.การกำหนดเป็นที่ยอมรับกันโดยทั่วไป (Universality)

ว่าทรัพยากรหรือทรัพย์สินนั้น ๆ เป็นของผู้ใด (Privately owned) หรือหลักฐานแสดงความครอบครอง

                2. การมีสิทธิ์โดยเด็ดขาด (Exclusivity) หรือเป็นกรรมสิทธิ์ทรัพย์สินของผู้ใดผู้หนึ่ง โดยจะมีผู้อื่นล่วงละเมิดหรือบุกรุกมิได้

                3. การมีสิทธิ์โอนเปลี่ยนมือได้ (Transferalility) เจ้าของทรัพย์สินหรือทรัพยากรสามารถที่จะขายหรือโอนเปลี่ยนจากผู้เป็นเจ้าของเดิมไปยังเจ้าของใหม่ได้โดยการแลกเปลี่ยนอย่างสมัครใจ

                4. การมีสิทธิเติมที่ในการใช้ประโยชน์ (Enforceability) และ ปกป้องผลประโยชน์ และได้รับความคุ้มครองจากการบุกรุก โดยบุคคลใดบุคคลหนึ่ง หรือโดยรัฐ

               ภายใต้เงื่อนไขลักษณะของการระบุกรรมสิทธิ์ที่ชัดเจนนี้ จะทำให้ผู้ที่เป็นเจ้าของทรัพยากรมีแรงจู งใจในการอนุรักษ์หรือใช้ประโยชน์สูงสุดจากการใช้ทรัพยากรเหล่านั้น โดยผู้เป็นเจ้าของทรัพยากรจะเลือกใช้เทคโนโลยี ระดับการลงทุน หรือผลผลิตที่จะก่อให้เกิดผลตอบแทนสูงสุดจากการใช้ทรัพยากร

               ดังนั้น ถ้าภายใต้เงื่อนไขการระบุหรือกำหนดกรรมสิทธิ์ที่ชัดเจนนี้ไม่สามารถทำได้ มันจึงก่อให้เกิดการจัดการทรัพยากรที่ไม่มีประสิทธิภาพหรือที่เรียกว่า ตลาดล้มเหลวในการจัดสรรทรัพยากรนั่นเอง ในที่นี้จะกล่าวถึงระบบตลาดล้มเหลวที่เกิดจากการจัดสรรทรัพยากรที่เป็นทรัพย์สินที่ใช้ร่วมกัน (Common property resource)

               ทรัพยากรที่เป็นทรัพย์สินที่ใช้ร่วมกัน คือ ทรัพยากรที่เป็นของสาธารณะที่บุคคลใด ๆ สามารถเข้าไปใช้ได้อย่างเสรี กล่าวคือ บุคคลใดบุคคลหนึ่งหรือใครก็ตามที่มาก่อนก็สามารถได้รับผลประโยชน์ก่อน อาจเป็นลักษณะที่จะตักตวงผลประโยชน์ได้อย่างเต็มที่ ถึงขั้นที่ไม่เหลือไว้ใช้ในวันข้างหน้าหรือในอนาคตเลย ดังนั้น การใช้ทรัพยากรที่เป็นทรัพย์สินที่ใช้ร่วมกันนี้ ตามแนวคิดของกลุ่มนีโอคลาสสิค กล่าวว่าเป็นการจัดสรรทรัพยากรที่ไม่ก่อให้เกิดค่าเช่าของความหายากของทรัพยากร (Scarcity rent) หรือการจัดสรรทรัพยากรที่ไม่มีประสิทธิภาพนั่นเอง

 

 
 

    
ภาพที่ 3
การจัดสรรทรัพยากรที่เป็นทรัพย์สินที่ใช้ร่วมกัน

ดัดแปลงจาก : Michael P.Todaro "Economic Development" ภาพที่ 11.3 หน้า 423, 2000

            ภาพที่ 3 แสดงถึง ความสัมพันธ์ระหว่างผลตอบแทนของแรงงานในการใช้ที่ดินและจำนวนแรงงานที่ทำงานการเกษตรในที่ดินนั้น ๆ สมมติให้ ณ ขณะเวลาหนึ่งนี้ การใช้ที่ดินเป็นกรรมสิทธิ์ส่วนตัว เจ้าของที่ดินจะจ้างแรงงานทำงานจนกระทั่ง ผลผลิตส่วนเพิ่ม (Marginal product: MP L ) ของแรงงานคนสุดท้ายเท่ากับอัตราค่าจ้างแรงงาน (W) ณ จุด L* กำลังแรงงานจะถูกจัดสรรแบ่งปันไปในลักษณะที่เท่ากันระหว่างค่าจ้างแต่ละคน ที่แสดงถึงค่าเฉลี่ยของผลผลิตจากกำลังแรงงาน (Average product: AP L ) อย่างไรก็ตาม เราสมมติว่า การลดลงของผลตอบแทนแรงงานของแรงงานใหม่ที่ถูกจ้างเข้ามาจะทำให้ค่าเฉลี่ยของผลผลิตของแรงงานทุกคนลดลง

          ถ้าแรงงานถูกจ้างจนกระทั่งถึงจุด L* ต้นทุนของผ ู ้ผลิตก็จะอยู่ที่ระดับอัตราค่าจ้าง W และกำไรสูงสุดของการจ้างแรงงานที่ L* จะเท่ากับ ผลผลิตรวม (Total output) ซึ่งเท่ากับค่าเฉลี่ยผลผลิต (AP*) คูณด้วย จำนวนแรงงาน (L*) หรือ พื้นที่ OWAP*CDL* และค่าเช่าของความหายาก ของเจ้าของที่ดินจะเท่ากับ AP*CDW

           ถ้าที่ดินนั้นมีลักษณะเป็นทรัพย์สินที่ใช้ร่วมกัน ( Commonly owned) ผลประโยชน์ที่เกิดขึ้นจากการที่ดินนั้นจะลดลง กล่าวคือแรงงานจะถูกจ้างไปเรื่อย ๆ จนกระทั่งถึงจุด L C ที่ค่าเฉลี่ยของผลผลิต (AP L ) เท่ากับ อัตราค่าจ้าง (W) ซึ่งจะเป็นได้ว่า ณ จุด L C จะไม่มีค่าเช่าของความหายาก หรือการจัดสรรทรัพยากรที่ไม่มีประสิทธิภาพนั่นเอง